Pedigri
Bir populasyon içerisindeki hayvanların bir kısmına döl verme şansı tanımaya seleksiyon veya damızlık seçimi denmektedir. Seleksiyon doğa tarafından yapılabildiği gibi insanlar tarafından da yapılabilmektedir. Özellikle bugün geliştirilen güzel ötüşlü ve dış görünüşlü (renk ve irilik) kanaryaların varlığı büyük ölçüde yapay seleksiyonla sağlanmıştır. Doğa seleksiyon uygulamasında katı ve acımasızdır. Kendi koşullarına uymayan bireyleri eleyerek gelecek generasyondaki hayvanların genotiplerini etkilemesine yardımcı olmaktadır. Oysa insan beğendiği bireyleri çoğaltmakta ve onlardan yararlanmak için doğayı denetim altına almaya çalışmaktadır. Seleksiyonla damızlık seçilen kuşların üzerinde durulan özellikleri etileyen genler kuramsal olarak populasyon ortalamasına göre fazladır. Seleksiyonla sağlanacak genetik ilerleme etkisini bir sonraki generasyonda gösterir. Dolayısıyla seleksiyonda sağlanacak genetik ilerleme G=S.H(2), s(seleksiyon üstünlüğü) H(2) h kare= kalıtım derecesi. Özellikle üzerinde durulan karekterrin kalıtım derecesi % olarak ne kadar yüksekse başarı şansınız da o yönde yükselmektedir. Seleksiyon üstünlüğünü etkileyen faktörler ise dişi kanaryadır çünkü dişi kanaryalar cinsiyet belirleme özelliğine sahiptirler dolayısıyla kanarya seçiminde dişinin ayrı bir yere sahiptir (cinsiyet belirleme, analık yeteneği, kırık yumurtlama) özellikleri önemli kriterlerdir. Seleksiyon yöntemleri 1) Dış yapıya göre seleksiyon (Kuşun kuyruk uzunluğu, renk özelliklerine göre seçim) 2) Bireyin kendi fenotipik (dış yapısı) na göre seleksiyon dişilerin yumurta verimi, yumurta ağırlığı, analık yetenekleri, erkeklerin ötüş özelliği (ötüşte arzu edilen ahenk) harzların öterken ağzının kapalı ötmesi sağlam bir bünye gibi. Özellikle bireysel seleksiyon kalıtım derecesi orta ve yüksek karekterlerde hem dişi hem de erkek te rahatlıkla yapılabilmektedir. Ülkemizdeki kanarya derneklerinde bir kayıt tutma alışkanlıkları malesef tam olarak oturmamıştır. Yetiştirici, elinde bir sigara ışıkta kuşa bir baktımı hemencecik kuşun damızlık olup olamdığını anlayabilmektedir. Pedigirye göre seleksiyon (kuşun anne, baba büyük anne ve büyük baba kayıtlarının bakılması); Gecmiş akrabaların ötüş kayıtları yazılı olduğu belgeye pedigri denilmektedir. Avrupa da dernekler kuşların geçmişleri hakkında kayıtları tutmakta olup üreticiler birbirini tanımakta ve yalnızca kan değişimi amacıyla kuş almaktadırlar. Bu dernekler tek bir kanarya ırkı bakmaktadırlar. Biz de ise malesef bir yetiştirici border, harz, lizard kıvırcık gibi farklı kuşlar yetiştirmekte olup dalında uzman kanarya sever sayısı azdır. Pedigriye dayalı seleksiyon, kuşun genotipin yarısını annesinden yarısını da babasından almaktadır. Bu seleksiyon yöntemin başarısı büyük ölçüde kuşun pedigri kayıtların doğru tutulmasına bağlıdır. Özelikle pedigriye dayalı seleksiyonun başarısını artıran en önemli özellik özellikle kalıtım derecesi düşük olan karekterin genotiplerinin homozigotlaşması daha güvenlidir. Eğer kanarya da ilerlemek istiyorsak dışarıdan kuş getirmekle sorunları cözemeyiz. Dışarıdan kuş getirenlker bu işin ticaretini yapmaktadır. Hiç bir üretici kendi damızlığını başkasına vermez. Alınan kuşlar gercekten iyi bir kan mıdır? . Özellikle dışarıdan Harz adı altında kuşlar ucuz fiyetla alınıp yüksek fiyatla satılmaktadır. Almanya da iyi kaliteli harzlar hem sayıca azdır, hem de bunların fiyatı pahalıdır. Avrupadan kuşlar gelirken dar kafeslerde tutulduğu için ölmektedir.Kuşu getiren kişi icin sadece para önemlidir tabi bunu herkes icin söylemiyorum. Ülkemizde başarılı kanarya yetiştirmek istiyorsak kuşların doğumdan itibaren kayıt altına almalıyız. Hiç bir zaman pedigrisiz ve (kayıtsız) tanımadığınız üreticiden kuş almayınız. Lütfen kuşun karşısına oturup sigara içmeyiniz. Sizlerin ve kuşların sağlığı değerlidir. Herkese en derin saygılarımla
Dr.Taşkın
__________
|